تاثیر دخانیات بر سلامت دهان ودندان
مصرف سیگار و مواد مخدر یکی از عوامل مهم نابودی بشر در جامعه امروزی است که متاسفانه رو به گسترش نیز می باشد و در تمام طبقات جوامع مشاهده میشود و باعث کاهش کارکرد شغلی ،تحصیلی ، تصادفات ، مسمومیت در هنگام انجام وظیفه ، غیبت از کار ، جنایات وحشیانه و دزدی میگردد .
نوجوانان آسیب پذیرترین گروه سنی هستند و مردها بیشتر از زنان در معرض خطر مصرف دخانیات قرار دارند .
مصرف سیگار و مواد مخدر سبب نارساییهایی به صورت تغییر رنگ دندانها ، آسیب به زیبایی ، تشکیل جرم بر روی دندانها ، صدمه به لثه و نسوج اطراف دندان ، تغییر رنگ لثه ها ، ایجاد اختلال در ترمیم زخمهای دهانی ، ایجاد سایش در دندانها و به دنبال آن افزایش پوسیدگی ، همچنین تغییراتی در روی زبان ، داخل گونه ها و سینوس ها می شود .
مواد موجود در سیگار و مواد مخدر معمولا بیماری هایی را در تمامی دستگاههای بدن ایجاد می نمایند . توتون موجود درسیگار دارای 4000 نوع ماده سمی است که بعضی از انواع آن در ایجاد سرطانها نقش دارند . بسیاری از این ترکیبات به عنوان ماده سمی و محرک بر روی بافتهای دهان به طور مستقیم اثر می گذارند . از آن بدتر دمای ناشی از سوختن مواد مخدر و سیگار ، موجب خشکی بافتهای درون دهان و لبها می شود که می تواند به آنها آسیب برساند .
مصرف این مواد باعث ایجاد تغییر رنگ قهوه ای یا سیاه در دندانها می شود که به کمک دندان پزشک میتوان این تغییر رنگ ها را از بین برد . اما گاهی این تغییر رنگها در پر کردگیها یا ساختمان دندان بویژه هنگامی که لثه ها در اثر بیماری یا به سبب افزایش سن عقب نشینی کرده باشند ، نفوذ کرده و از بین بردن آنها مشکل میشود .
مصرف مواد مخدر و دخانیات باعث بوی بد دهان می شود که میزان این بد بویی ، به نوع مواد و نوع مصرف آنها بستگی دارد .این افراد برای سر پوش گذاشتن برروی بوی بد دهان خود اقدام به مصرف دهانشویه ، قرص های خوشبو کننده و یا آدامس و آب نبات می نمایند . مکیدن و مصرف همیشگی اینگونه مواد به علت اینکه اغلب دارای شیرینی و یا مواد ترش و اسیدی خوشبو هستند ، باعث سایش در روی دندانها شده که به نوبه ی خود تبدیل به پوسیدگی می شوند . در حالیکه میتوان با ترک سیگار و مواد مخدر بوی بد دهان را بر طرف کرد .
دود ناشی از مصرف سیگار و مواد مخدر ایجاد رسوبات سخت بر روی دندانها می کند و بستر مناسب برای قرار گرفتن پلاک های میکروبی که عامل اصلی بیماری های دهان و دندان است را فراهم می کند . رسوبات گفته شده با مسواک زدن تمیز نمی شوند و برای زدودن آنها باید به دندان پزشک مراجعه نمود .
افرادی که از پیپ یا توتون به گونه ی جویدنی استفاده می کنند سطح جونده ی دندانهایشان ساییده شده و کارایی آنها کمتر می شود و اگر این سایش ادامه یابد و به عاج دندان برسد باعث درگیری اعصاب دندان ، تغییر رنگ و درد شدید می شود .
افرادی که به صورت مستقیم توتون و تنباکو را درون دهان خود می گذارند این مواد در مدتی کوتاهتر ، آسیبهای شدید تری به نسوج داخل دهان می رسانند .
افراد سیگاری که استعداد بیشتری برای ابتلا به بیماری های لثه ای دارند ، این بیماری ها باعث ایجاد فاصله بین لثه و دندان ، افزایش حجم لثه ، از بین رفتن استخوان نگه دارنده دندان و سر انجام لقی دندان می شود که بسته به میزان مصرف آن شدت بیماری و عوارض آن شدت می یابد . یکی از علائم بیماری لثه خونریزی آن می باشد ، اما گاهی با وجود شدت بیماری در افرادی که این مواد را مصرف می کنند به دلیل اثر شیمیایی آنها ممکن است خونریزی مشاهده نشود ، به همین دلبل فرد از شدت بیماری خود آگاه نشده و بیماری به پیشرفت و روند تخریبی خود ادامه می دهد .
در دهان غدد بزاقی ریز و متعددی وجود دارد که مجاری آنها به فضای دهان باز می شود . در افرادی که از سیگار و مواد مخدر استفاده می کنند ، محل تخلیه این مجاری دچار التهاب شده و نمای آنها بصورت نقاط سفید رنگ برجسته می شود و در مراکز آنها نقاط قرمز رنگ وجود دارد که همان محل خروج بزاق است . این نقاط سفید رنگ در صورت ترک سیگار ازبین می روند ، اما در صورت ادامه مصرف می توانند سرطانی شوند .
در مجموع آسیبهایی که در اثر استعمال سیگار و مواد مخدر بویژه به نسوج نرم ناحیه دهان وارد می شود حالت پیش سرطانی پیدا می کند که اگر مصرف آنها ترک نشود خطر ابتلا به سرطانهای دهان ، حنجره ، گلو و مری افزایش می یابد .