اجرای طرح وارنیش فلوراید در مدرسه
ماجرای پوسیدگی دندان در میان ایرانیان و بویژه کودکان موضوع جدیدی نیست، پیش از این بارها نسبت به نامطلوب بودن وضعیت دندان دانش آموزان هشدار داده شده بود، حتی گفته می‌شود که نیمی از کودکان سه ساله کشور، پوسیدگی دندان دارند، با اینکه اعلام می‌شود مشکلات پوسیدگی دندانها در بزرگسالان به صورت تدریجی از زمان کودکی شکل می‌گیرد، اما به گفته مسوولان میزان مراجعه به دندان پزشک در دوران کودکی بسیار پایین است. بر اساس آمارها حدود 25 درصد از کودکان تا قبل از ورود به مدرسه هیچ گاه از سوی دندان پزشک ویزیت نشده اند، این در حالیست که 80 درصد پوسیدگی دندان‌های کودکان پیش دبستانی و اوایل ابتدایی در سطح جونده اتفاق می‌افتد.
همچنین آمارها حکایت از این دارد که میزان پوسیدگی دندان کودکان ایرانی سه برابر استاندارد‌های جهانی است بطوریکه کودکان و نوجوانان 10 تا 12ساله ایرانی به‌طور میانگین 3دندان پوسیده یا کشیده شده دارند. شاید همین آمارهای تکان دهنده بود که منجر شد تا وزارت بهداشت اجرای طرح توزیع وارنیش فلوراید را در دستور کار قراردهد . شایان ذکر است ،وارنیش فلوراید به هیچ وجه ضرری ندارد و سازمان غذا و داروی آمریکا نیز آن را تایید کرده است.
نکته‌ای که قابل توجه است، اینکه اجرای این طرح، به دو روش صورت می‌گیرد، یکی به روش سیستمیک است و دیگری به صورت موضعی. در روش اول فلوراید با آب مخلوط می‌شود که اثربخشی با استفاده از روش سیستمیک، بالاست. در روش دوم فلوراید روی دندان قرار می‌گیرد. استفاده از هر دو روش از طرف سازمان غذا و داروی آمریکا مورد تایید قرار گرفته و مجاز شناخته شده است. بیشتر کشورهای دنیا نیز از همین روش‌ها استفاده کرده و مضراتی برای آن تشخیص داده نشده است.
قرار است از کدام روش برای وارنیش فلوراید استفاده شود؟
در گذشته بیشتر از روش دهان شویه‌ها استفاده شده، در حال حاضر نیز بسیاری از همین روش استفاده می‌کنند، در حالیکه روش موضعی به این صورت است که فلوراید همانند لاکی بر روی دندان فرد قرار می‌گیرد و پس از سفت و خشک شدن، تا دو روز در دهان باقی مانده و پس از آن از روی دندان می‌افتد. هر فردی می‌تواند از فلوراید موضعی استفاده کند، از کودک 5 ساله تا فرد 70 ساله. چرا که اثربخشی خوبی دارد. افراد باید دقت کنند که با حضور فلوراید دندان سفت می‌شود و دندان محکم در برابر پوسیدگی مقاومت بیشتری دارد.
وارنیش فلوراید تا چه اندازه می‌تواند در کاهش پوسیدگی‌ها بعدی دندان موثر باشد؟وارنیش فلوراید، یکی از روش‌های کنترل پوسیدگی دندان است، از این رو قرار است این روش دو بار در سال برای کودکان عادی و سه بار نیز برای افرادی که ریسک بالایی دارند، اجرا شود، کودکانی که میزان پوسیدگی دندان والدینشان زیاد باشد یا خودشان مستعد خرابی دندان باشند، در این گروه قرار می‌گیرند.
این طرح برای افرادی که اقدام به ترمیم دندان کرده اند نیز کاربرد دارد؟
این افراد نیز شانس این را دارند که با استفاده از این روش، میزان خرابی را به حداقل برسانند، اگر دندانی خراب شود به این معنی نیست که دیگر از همان دندان مراقبت نکند، برخی معتقدند که به صورت ژنتیکی دندان‌های خرابی دارند و مراقبت از آنها فایده‌ای ندارد در حالیکه از نظر علمی این اظهارات قابل قبول نیست.
استفاده از این روش تا چه میزان می‌تواند از پوسیدگی دندان جلوگیری کند؟
این روش می‌تواند تا 40 درصد پوسیدگی دندان را پایین آورد، البته می‌توان با استفاده از روش‌های دیگر، اثربخشی وارنیش فلوراید را بالا ببریم، آموزش روش‌های رعایت بهداشت دهان و دندان یکی از کارهایی است که می‌توان انجام داد. برای نمونه باید به کودک آموزش داده شود که چگونه مسواک بزند. همچنین شناسایی دندان هایی که شیارهای عمیق دارند و می‌توان با فلوراید آنها را پر کرد تا پوسیده نشوند، روش دیگری است. از سوی دیگر استفاده از فلوراید برای دندان 6 یا آسیای اول که در سن 6 سالگی رویش پیدا می‌کند، می‌تواند روشی برای محافظت از این دندان و کاهش میزان پوسیدگی شود. اگر همزمان از این روش‌ها استفاده شود تا 80 درصد می‌توان میزان پوسیدگی دندان را کم کرد. اگر کودکان این نکات را رعایت کنند تا سال 1404 می‌توان پوسیدگی دندان را کنترل کرد، همان اتفاقی که در کشورهای اسکاندیناوی رخ داد، آنها به مدت 20 سال بر این موضوع کار کردند و توانستند پوسیدگی دندان را تا حد زیادی کنترل کنند.
مکانیزم عمل وارنیش فلوراید وفواید آن:
یون فلوراید به مینای دندان نفوذ کرده و آن را در برابر اسیدهای موجود در غذا ومواد قندی و باکتری های دهان مقاوم می کند که نتیجه آن پیشگیری از پوسیدگی دندان ، کم کردن حساسیت دندان ، متوقف کردن پوسیدگی در مراحل اولیه و بدون نیاز به پر کردن دندان و حفاظت از ریشه دندان می باشد .
نحوه ی کاربرد وارنیش فلوراید :
- پس از مسواک زدن سطح دندان کاملا خشک شود .
- وارنیش با برس مخصوص روی تمام سطوح دندان کشیده می شود .
- 5 - 3 دقیقه تامل گردد تا وارنیش روی سطح دندان خشک شود .
- 3 - 2 ساعت بعد از زدن وارنیش هیچ خوراکی غیر از آب خورده نشود .
- از خوردن غذاهای سفت و استفاده از مسواک ونخ دندان در آن روز خودداری شود .( تا پایان همان روز انجام فلوراید تراپی ، دانش آموزان باید از رژیم غذایی نرم استفاده کنند .)
شایان ذکر است که تغییر رنگ سطح دندان پس از وارنیش فلوراید ، طبیعی بوده و به مرور پس از مدتی رنگ دندانها به حالت طبیعی خود بر می گردد .ضمنا در آن روز نباید از دهانشویه فلوراید استفاده کرد .