تکنیک های خلاصه برداری

خلاصه برداری یکی از تکنیک های مؤثر مطالعه است که هم برای یادگیری و بخاطرسپاری و هم برای مرور و پس خوانی کاربرد دارد.

بخش های مختلف این تکنیک را با هم مرور می کنیم.

خلاصه برداری‎

نوشتن عبارت، مفاهیم و موضوعات کلیدی متن، به طوری که در مرور‎ ‎مطالب، با نگاه کردن و خواندن ‏خلاصه‌ها، همه مطالب خوانده شده  ‎یادآوری شود. یک روش بسیار مطلوب این است که از خلاصه‌ها نیز دوباره ‏خلاصه‎ ‎برداری شود‎.

تکنیک سازماندهی مطالب‎

این تکنیک باعث افزایش درک و سرعت یادگیری و سهولت در بازیابی مطالب‎ ‎آموخته شده می‌شود. برای سازماندهی ‏مطالب استخراج سه بخش از متن اصلی مورد‎ ‎مطالعه لازم است که عبارتند از‎:

موضوع اصلی: موضوعی که تمامی مطالب را در بر می‌گیرد و بقیه مطالب حول و حوش آن می‌چرخد‎.

نکته‌های اصلی: خطوط و اندیشه‌های اصلی و مهم هستند که در مجموع موضوع اصلی را می‌سازند و از صراحت ‏بیشتری برخوردار است.

نکات جزئی: اطلاعات جزئی‌تر هستند که به صورت مثال‌ها، نمونه‌ها، عکس و تصویر اطلاعات واقعی مطرح می‌گردند‎.‎

تکنیک علامت گذاری در متن‎

در این تکنیک علامتهایی را بر روی متن اصلی انجام داده، از قبیل علامت‎ ‎گذاری به شکلهای مختلف در متن، خط ‏کشیدن زیر عبارات مهم، حاشیه نویسی و‎. ..، این موارد بسته به سلیقه‌های افراد متفاوت می‌باشد. اما نکته مهمی‎ ‎که در ‏هر نوع علامت گذاری حائز اهمیت است این است که، بهتر است همانند‎ ‎تکنیک سازمان دهی، مطالب را در سه دسته ‏مجزا موضوع اصلی، نکته اصلی،‎ ‎موارد جزئی (قرار داده و آن‌ها را با علامتهای مختلف نشان دهید)در کنار روش مطالعه عوامل محیطی نیز در میزان یادگیری تأثیر دارد. یک محیط مناسب باعث توجه و تمرکز بهتر و ‏بیشتری می‌شود‎.

حذف عوامل مزاحم فکری‎

مواردی هست که بخش عظیمی از وقت و فعالیت ذهنی را موضوعاتی به خود مشغول‎ ‎می‌دارند که هیچ رابطه با موضوع ‏ندارند، موضوعاتی مانند: رفتار معلمان و‎ ‎استادان، افزایش شهریه و نوع رفت و آمد و … برخی از موضوعاتی هستند ‏که‎ ‎موقع مطالعه اگر به آن‌ها فکر شود از کارایی مطالعه می‌کاهد. برخی حتی خیال‎ ‎پردازیهایشان را موقع مطالعه انجام ‏می‌دهند؛ که به شدت فکر را آشفته کرده‎ ‎و تمرکز را از بین می‌برد. توصیه کلی این است که ذهن خود را از افکار‎ ‎مختلف پاک کنید تا بر روی موضوع مورد مطالعه تمرکز کنید، مطالعه را کنار‎ ‎بگذارید و زمانی مطالعه را شروع کنید که ‏سرحال، علاقمند و متمرکز هستید‎.

فراهم کردن محیط مناسب‎

محل و مکانی که مطالعه در آنجا انجام می‌شود باید مناسب باشد. منظور از‎ ‎محل مناسب مکانی است که آرام، ساکت و ‏دور از عوامل مزاحم محیطی باشد، این‎ ‎باعث تمرکز بهتر روی موضوع مطالعه می‌شود. بعضی افراد محل و زمانی را ‏برای‎ ‎مطالعه انتخاب می‌کنند که بسیار شلوغ و پر سرو صدا است و بعضی از افراد‎ ‎رختخواب را برای مطالعه انتخاب ‏می‌کنند و توقع یادگیری سطح مطلوب را‎ ‎دارند، ولی از این حقیقت غافلند که این محل‌ها بدترین محل برای مطالعه است.

 اردلان تحیری